دوشنبه, ۳۰ فروردین, ۱۴۰۰ - Monday, 19 April, 2021
کشف یک قبر ۴۶۰۰ ساله با اشیا وارداتی
پانزدهمین فصل از کاوشهای باستان شناسی شهر سوخته در حالی به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود که هفته گذشته کشف یک قبر سردابه‌ای با ویژگیهای خاص و جالب توجه در گورستان ...
پانزدهمین فصل از کاوشهای باستان شناسی شهر سوخته در حالی به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود که هفته گذشته کشف یک قبر سردابه‌ای با ویژگیهای خاص و جالب توجه در گورستان این سایت باستان شناسی پیش از تاریخ توجه هیات کاوش را به خود جلب کرد.
سرپرست هیأت کاوش شهرسوخته در جمع خبرنگاران حاضر در تور رسانه‌ای پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اعلام این خبر گفت: این قبر از نوع قبور سردابه‌ای و مسقف بوده است. البته نرمی بیش از حد شنهای این قسمت از شهر سوخته اجازه نمی‌دهد که شکل و سقف قبر بدست آید.
سید منصورسید سجادی با تشریح انواع پلان قبرها در شهر سوخته افزود: سه شکل از پلان قبور، به شکل گودالهای ساده، گودالهای دو قسمتی و قبور سردابه‌ای در شهر سوخته دیده شده است. معمولا افرادی درقبور سردابه‌ای دفن می‌شدند که شاخصه خاصی داشتند؛ یا ثروتمند و یا متعلق به خانواده‌ایی از طبقات بالاتر جامعه بودند. ساختار قبورسردابه‌ای به این شکل بوده که ابتدا یک گودال عمودی کنده می‌شد و زیر آن یک نقبی زده می‌شد و یک اتاقی برای تدفین تعبیه می‌کردند؛ آنگاه فرد متوفی را به همراه خوردنی و نوشیدنی و ابزار کارش درقبر می‌گذاشتند و بعد روزنه میان چاله عمودی و سردابه را با خشت می‌بستند.
بر این اساس قبر تازه کشف شده که از نوع قبور سردابه‌ای است به نظر میرسد که مربوط به شخص ثروتمندی بوده باشد.
وی با تاکید بر این نکته که اجساد و اشیا در قبور سردابه‌ای نسبت به سایر قبورسالم‌تر می‌مانند گفت: درقبور سردابه‌ای به دلیل تماس کمتر با خاک اجساد و اشیا سالمتر می‌مانند. سالم ماندن اسکلت و اشیا و ظروف سفالی این قبر نیز به همین دلیل است. این قبر سردابه‌ای متعلق به ۲۶۰۰ سال پیش از میلاد است یعنی ۴۶۰۰ سال قدمت دارد.
سجادی در خصوص تعداد اسکلتهای کشف شده در شهر سوخته و نحوه تدفین آنها اظهار داشت: تا کنون ۱۱۰۰ اسکلت در شهر سوخته کشف شده است که بیش از ۷۰ درصد آنها کفن داشته‌اند. اسکلت تازه کشف شده هم کفن داشته و یک قسمت از پارچه کفن بر روی جمجمه باقی مانده است.
در این قبرکه دومین قبر سردابه‌ای است که در پانزدهمین فصل کاوشهای شهر سوخته پیدا شده، تعداد زیاد ظروف سفالی، سرمه‌دان و هاون مرمری یافته شده است که تعداد آنها حدود ۸۴ عدد است و به گفته سجادی اطلاعات زیادی می‌توان از آنها بدست آورد.
 |
| قبر سردابه‌ای تازه کشف شده قبل از تخلیه اشیا و اسکلت |
سرپرست هیأت کاوش شهر سوخته پس از بررسی اولیه هیأت کاوش بر روی ظروف بدست آمده از قبرسردابه‌ای در پایگاه این سایت باستان شناسی گفت: این قبر ، قبر عجیبی است. بعضی از اشیا این قبر می‌تواند از غرب افغانستان آمده باشد. بعضی از ظروف مثل یک برندی کاپ (جام شراب یا گیلاس) که در این قبر پیدا شده تیپیک ساختمان “شهر ماندگار” در افغانستان است. جالب این است که شهر ماندگار در غرب قندهار در اول رودخانه هیرمند و شهر سوخته هم در آخر رودخانه هیرمند قرار گرفته است. یکی دیگر از ظروف کشف شده در این قبر اصلا متعلق به این منطقه نیست و به احتمال زیاد از منطقه بمپور در هندوستان آمده است. یعنی استیل و سبک ساختش اصلا شهرسوخته‌ای نیست و بدون شک این ظرف وارداتی است. وجود این ظروف در کنار اشیاء که تیپیک شهر سوخته هستند نشان می‌دهد که شهر سوخته محل تلاقی و رفت و آمد اقوام مختلف بوده است.
این باستان شناس پیشکسوت در ادامه با اشاره به قدمت ظروف بدست آمده از قبر سردابه‌ای تازه کشف شده خاطر نشان ساخت: ظروف بدست آمده از این قبر بعضی‌ها از نظر منطق تاریخی از بعضی‌ها قدیمی‌تر هستند. که در آن روزگار این امکان وجود نداشته که یک ظرف بطور مثال از ۲۰۰۰ سال پیش نگهداشته باشند و در یک قبر در کنار سایر ظروف بگذارند. از طرف دیگر در این قبر ما از غرب افغانستان و به احتمال ۹۰ درصد از بمپور و نیز از شهر سوخته شی داریم که در مورد تاریخ و قدمت این اشیاء شک داریم و باید با مطالعه و بررسی این مساله را حل کنیم . در واقع مخلوط بودن اشیا داخل این قبر ویژگی است که در همه قبور صادق نیست و همین مساله این قبر را ویژگی خاصی می‌بخشد.
 |
| سید منصور سیدسجادی- سرپرست هیأت کاوش شهر سوخته |
تعیین جنیست ۵ دقیقه‌ای
مریم رمضانی، استخوان باستان شناس ژنتیک باستان شناس، ازهمکاران هیأت کاوش شهر سوخته درباره اسکلت تازه کشف شده اظهار داشت: این اسکلت متعلق به زنی ۳۸ تا ۴۲ ساله است که قدش حدود ۱۵۵ تا ۱۶۰ سانتی‌متر بوده و دندان آسیاب اولش را هم قبل از مرگ از دست داده است. بررسی استخوانهای این اسکلت نشان می‌دهد که این زن بیشتر ساعات روزش را به صورت چمباتمه می‌نشسته است.
وی با اشاره به راههای تشخیص جنسیت اسکلت اضافه کرد: با بررسی ساختار پیشانی، زائد ماستوئیدی (زائده ترقوی) و ساختار لگن می‌توان جنسیت اسکلت را اگرخوب مانده و متلاشی نشده باشد در ۵ دقیقه تشخیص داد. اسکلت مردها نیرومندتر است. لگن مردها جمع‌تر است و حالت مثلثی دارد و مردها طاق ابرو دارند.
پیشینه شهر سوخته
شهر سوخته که از آن به عنوان بزرگترین و مهمترین محوطه باستانی کشور یاد می‌شود دراستان سیستان وبلوچستان و در ۵۵ کیلومتری شهر زابل در مسیر زابل به زاهدان واقع شده است. این محوطه باستانی پیش از تاریخ ۱۵۱ هکتاروسعت دارد. ۲۵ هکتار آن گورستان شهر است که ۳۵ تا ۴۰ هزارقبر و حداقل ۶۰ هزار اسکلت در آن وجود دارد. منطقه مسکونی آن شامل: مناطق مسکونی، صنعتی، بناهای یادمانی، عام المنفعه و همگانی ۸۰ هکتار وسعت دارد.
سابقه سکونت در این شهر به ۳۲۰۰ پیش از میلاد میرسد و تا سال ۱۸۰۰ پیش از میلاد در چهار دوره مردم در این منطقه سکونت داشتند و از ۱۸۰۰ پیش از میلاد این شهر خالی از سکنه شده است.
اولین کاوش شهر سوخته توسط یک گروه ایتالیایی در سال ۱۳۴۶ انجام شد و کاوشها تا سال ۵۷ ادامه داشت. بعد از انقلاب نیز از سال ۱۳۷۴ مجددا کاوشهای جدیدی به سرپرستی دکتر سجادی که از سال ۵۲ با هیأت کاوش شهر سوخته همکاری داشت از سر گرفته شد. در بیست سال گذشته سیدمنصور سیدسجادی سرپرستی هیأت کاوش شهر سوخته را برعهده داشته است.
شهر سوخته در تیرماه سال ۱۳۹۳ در سی و هشتمین اجلاس یونسکو به عنوان هفدهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
 |
| بنایی آیینی شهر سوخته |
ندا حبیب‌اله- خبرگزاری میراث فرهنگی
Loon Copter پهپاد شگفت انگیز با قابلیت شنا در سطح و زیر آب
آخرین فهرست از پرشتاب‌ترین سوپراسپرت‌های دنیا+تصاویر
آیا آیفون ۷ واقعی این شکلی است؟+تصاویر
تصاویر/ کولاک شرق امریکا را فلج کرد
مایکروسافت مدل‌های جدید سرفیس بوک، سرفیس پرو ۴ و سرفیس پن را معرفی کرد
بهترین فیلم‌های سال ۲۰۱۵ از نگاه منتقدان
پرواز از نیویورک به دبی، تنها در ۲۲ دقیقه
کدام تکنولوژی صفحه نمایش برای تلویزیون‌ها بهتر است؛ LCD یا OLED؟
نخستین ساختمان جهان با پیست اسکی
هتل‌هایی ۵ ستاره در آسمان!+تصاویر
عضویت در خبرنامهء خبر شهری
