جغد شوم بازي هاي رايانه اي بر بام شهر تهران

تبدیل شدن زندگی های سنتی به آپارتمان‌نشيني موجب گرایش بیش تر کودکان به بازی های رایانه ای شده است، این بازی ها سرگرمی زیادی برای آن ها ایجاد می کنند اما روابط اجتماعی فرد را کاهش می دهند واين امر به تبع مضرراتي را براي فرد وجامعه به همراه مي آورد ….
* کبری عادلخانی
واي خداي من! تعطيلات را هم كه بايد با شنيدن صداي كليدهاي كيبورد و فريادهاي سرشار از هيجان پسر 14 ساله‌اي بگذرونيم كه حسرت خنده، شادي و شيطنت‌هاي طبيعي و كودكانه را به دل ما گذاشته. حالا ديگه. واقعا نمي‌دانيم اتفاقي كه افتاده و روز به روز هم دامنه‌اش گسترده ‌تر مي‌شه، خوبه يا بد؟
وقتي اين وضعيت را مي‌بينم، ناخودآگاه به ياد روزي مي‌افتم كه پسر 4 ساله ام با اشتياق روي پاهاي پدرش كه مشغول كار با كامپيوتر بود، قرار گرفت. چقدر سريع كار كردن با كليدهاي كيبورد و ماوس را ياد گرفت، به طوري كه مارا سر شوق آورد تا با گرفتن بازي‌هاي كامپيوتري به شكوفا شدن استعدادهايش در استفاده از وسيله‌اي كه امروزه مبناي دانش عمومي در دنيا تلقي مي‌شه، كمك كنيم. پس از آن هم چقدر به خودمان مي‌باليديم كه فرزند ما در دوره دبستان از همه همكلاسي ‌هاش باهوش‌تر و خلاق‌تره. ولي حالا احساس مي‌كنم فرزندم دارد كاملا از ما دور مي‌شه و غرق شدن در يه دنياي مجازي را به گذراندن اوقاتي با پدر و مادرش ترجيح مي‌ده. حالا نمي‌دانيم چي كار بايد بكنيم؟!
امان از دست اين بازي‌هاي رايانه‌اي كه با استفاده از تصاوير پرتحرك و صداهاي مهيج، دنيايي از هيجان را براي كودكاني كه شيفته جنب ‌‌‌وجوش هستند،‌ ارزاني مي‌كنند و همين جاذبه‌ها، روح و جسم آنان را مطيع خود مي‌كند و به عالمي از تخيلات مي‌برد. تا جايي كه كودك خود را محور و قهرمان اصلي ماجرا مي‌پندارد. حتي ديگر بچه‌هاي امروزي مثل زمان كودكي و حتي نوجواني ما از ديدن كارتون‌هاي جذاب هم لذت نمي‌برند. به طوري كه ترجيح مي‌دهند خود در عالم مجازي به جاي قهرمان فيلم‌ها يا كارتون‌ها بنشينند و به دنياي اتفاقاتي بروند كه خود با كسب مهارت‌هاي بيشتر مي‌توانند روند آن را رقم بزنند، تا اين كه به پشتي مبل مقابل تلويزيون تكيه بزنند و به تماشاي يك كارتون يا فيلم بنشينند.
كودكان، شيفته بازي‌هاي رايانه‌اي‌
حتي ديگر تعطيلات سال‌هاي اخير هم كودكان را همچون زمان‌هاي نه‌چندان دور براي ديدن برنامه‌هاي متنوع تلويزيوني يا رفتن به ميهماني ويا عيد ديدني ترغيب نمي‌كند. بلكه فقط آنها را براي گذراندن زمان بيشتري تنها يا همراه دوستانشان؛ پاي بازي‌هاي نام آشنايي چون strikeCounter ، need for speed و FIFA ذوق‌زده مي‌كند. به طوري كه از مدتي قبل از تعطيلات هم براي آن برنامه‌ريزي مي‌كنند.البته ناگفته نماند كه اين بازي‌ها با تصاوير سه‌بعدي و موسيقي آنقدر جذاب طراحي شده‌اند كه حتي امروزه خيلي از بزرگسالان را هم مجذوب خود كرده‌اند. با اين تفاسير تنها از يك طريق مي‌توانيم به والديني كه داراي كودكان شيفته بازي‌هاي رايانه‌اي هستند و از اين قضيه نگرانند، كمك كنيم و آن هم از طريق دادن و آگاهي‌هاي لازم در ارتباط با نحوه كار كردن بچه‌ها با رايانه است.
اپيدمي شدن بازي هاي رايانه اي
دكتر« فاطمه قاسم زاده » روانشناس ،در خصوص اپيدمي شدن بازي هاي رايانه اي به خبرنگار ما گفت: تبدیل شدن زندگی های سنتی به آپارتمانی موجب گرایش بیش تر کودکان به بازی های رایانه ای شده است، این بازی ها سرگرمی زیادی برای آن ها ایجاد می کنند اما روابط اجتماعی فرد را کاهش می دهند، بازی‌های رایانه ای سبب کاهش تمرکز کودکان بر درس شده و اگر کودک قبل از بازی با رایانه مطالعه داشته باشد، در یادآوری مطالب دچار اختلال می شود؛ همچنین محدود بودن روابط افراد در خانواده ها سبب شده است که بچه ها گرایش بیشتری به بازی های رایانه ای داشته باشند و به بی حسی روانی دچار شوند. برخی بازی های رایانه ای پرخاشگری را به فرد آموزش می دهند که استفاده زیاد از این بازی ها سبب می شود که کودک به فردی منزوی تبدیل شود .«دكتر قاسم زاده» ادامه داد: بازي هاي رايانه اي قدرت تخيل كودك را مي كاهد وهيجانات منفي كودك را افزايش مي دهد، همين طور به دليل رشد الگو پذيري در اين سنين ، كودك الگو نامناسب را جذب مي كند وسعي دارد بازي كه در رايانه انجام داده( كه اغلب اين بازي ها خشن است) رادر زندگي طبيعي خود پياده كند .
درجه ی سنی بازی های رایانه ای
مورد بعدی که از اهمیت بیشتری نسبت به بخش های دیگر برخوردار است درجه ی سنی بازی های رایانه ای است که پدر و مادر ها باید به ان توجه زیادی داشته باشند .البته این مورد در ایران ابدا رعایت نمی شود به همین دلیل عنوان کردن این موضوع خیلی خنده دار به نظر می رسد .بر پشت هر بازی درجه ی سنی ان مشخص شده است و این علامت نشان دهنده ی این است که بازی از چه محتوا و صحنه هایی برخوردار است به همین دلیل زمانی که می خواهید بازی رایانه ای را بازی کنید که بر روی ان درجه ی بالای ۱۸ سال چسبانده شده حداقل سعی کنید از انجام چنین بازی هایی در جلوی بچه ها خودداری کنید.
از هم گسيختگي ذهني ، نتيجه افزايش مدت زمان بازي هاي رايانه اي
دكتر« شهرام وزيري» روانشناس ،درخصوص پيامدهاي ناهنجار بازي هاي رايانه اي كه دربين بزرگسالان وخردسالان انجام ميگيرد به خبرنگار ما گفت: بازي هاي رايانه اي دربسياري از كشورهاي دنيا (چه توسعه يافته ،چه غير توسعه يافته) به دليل جذابيتي كه دراين نوع بازي ها وجود دارد ، افراد را درگير خودش مي كند وهمين امرباعث نوعي گرايش اعتيادي مي شود .
دكتر وزيري افزود:تحقيقات انجام شده نشان ميدهد اگر افراد درروز بيش از نيم ساعت بازي رايانه اي انجام دهند مغزشان دچار از هم گسيختگي مي شود واين امر باعث مي شود افراد از لحاظ ذهني بين خيال و واقعيت درگير باشند ، « دكتر وزيري » ادامه داد:محققين به اين نتيجه رسيده اند ميزان تماشاي تلويزيون وانجام بازي هاي رايانه اي با ،ميزان حماقت افراد تعامل مستقيم دارد!! چون ارتباط بين آنها ارتباط دوسوي نيست .ومعمولا هدفي پشت پرده اين بازي ها يا تهيه فيلم است كه از آن به تهاجم فرهنگي ياد مي شود .
اين روان شناس اشاره كرد:اين گفته ي حضرت علي(ع) كه هر كس را از هر كاري منع كني نسبت به آن كار حريص تر مي شود ، واقعا گفته درستي است پس نبايد مردم را از بازي هاي رايانه اي يا تماشاي تلويزيون منع كرد زيرا گرايش بيشتري به اين كار پيدا مي كنند خوب است براي اين بازي ها جايگزيني را قرار دادكه بومي و آموزنده باشد.اما همه اين ها در كلام آسان است ،اما جا دارد مسوولين به اين كلام ها جامعه عمل بپوشانند.
چشمان خسته و استخوان‌هاي دردناك‌
اثرات منفي بازي‌هاي رايانه‌اي كه عمده زمان كودكان را هنگام كار با رايانه به خود اختصاص مي‌دهد به 5 دسته تقسيم مي‌شود كه پيش از همه شامل آسيب‌هاي جسماني مي‌شود.
ناگفته پيداست چشم‌هاي بزرگسالان هم به علت خيره شدن مداوم به صفحه نمايش رايانه بشدت تحت فشار نور قرار مي‌گيرد و دچار عوارض مي‌شود، حال بچه‌ها كه جاي خود دارند. بعلاوه مشاهدات نشان داده است نوجوانان چنان غرق بازي مي‌شوند كه توجه نمي‌كنند تا چه حد از لحاظ بينايي و ذهني بر خود فشار مي‌آورند.از سوي ديگر، به دليل اين كه كودك در يك وضعيت ثابت تا ساعت‌ها مي‌نشيند، ستون فقرات و استخوان‌بندي او دچار مشكل مي‌شود. همچنين احساس سوزش و سفت شدن گردن، كتف‌ها و مچ دست از ديگر عوارض كار نسبتا ثابت و طولاني مدت با رايانه است. پوست فرد در معرض مداوم اشعه‌هايي قرار مي‌گيرد كه از صفحه رايانه پخش مي‌شود. ايجاد تهوع و سرگيجه خصوصا در كودكان و نوجواناني كه زمينه صرع دارند از ديگر عوارض بازي‌هاي رايانه‌اي است.
تقويت حس پرخاشگري
دسته ديگر از آسيب‌هاي بازي‌هاي رايانه‌اي، آسيب‌هاي رواني تربيتي است كه مهم‌ترين آنها تقويت حس پرخاشگري است. در واقع مهم‌ترين مشخصه بازي‌هاي رايانه‌اي حالت جنگي بيشتر آنهاست و اين كه فرد بايد براي رسيدن به مرحله بعدي بازي با نيروهاي به اصطلاح دشمن بجنگد. استمرار چنين بازي‌هايي كودك را پرخاشگر و ستيزه‌ جو بار مي‌آورد. بگذريم كه خشونت امروزه عنصر جدايي‌ناپذير فيلم‌هاي سينمايي، كارتون‌ها و بازي‌هاي كامپيوتري را تشكيل مي‌دهد. ديگر بچه‌ها، نوجوانان و جوانان علاقه‌اي به ديدن فيلم‌هاي غيراكشن يا بازي‌هايي كه پراز بزن بزن نباشد، ندارند.
آينده اي نامعلوم
كودكاني كه به طور مداوم با بازي‌هاي رايانه‌اي درگيرند، درونگرا مي‌شوند. آنان در جامعه منزوي و در برقراري ارتباط اجتماعي با ديگران ناتوان مي‌شوند. روحيه انزواطلبي باعث مي‌شود كه كودك از گروه همسالان خود جدا شود اين خود سرآغازي براي بروز ناهنجاري‌هاي ديگر است. معلوم نيست آينده بچه‌هايي كه بيشتر وقت خود را در خانه، جلوي صفحه مانيتورها، آن هم غرق در دنياي مجازي پيش رويشان مي‌گذارند، چه خواهد شد؟
روابط خانوادگي درسايه بي عاطفگي
با توجه به اين كه زندگي در كشور ما نيز به طرف ماشيني شدن پيش مي‌رود و در بعضي خانواده‌ها زن و مرد شاغل هستند يا بعضي از مردان بيش از يك شغل دارند، خود به خود روابط عاطفي و در كنار هم بودن خانواده كمتر مي‌شود و عده زيادي از اين وضع و وجود تلويزيون به عنوان جعبه جادويي كه باعث سرد شدن روابط خانوادگي شده، ناراضي هستند و حالا نيز جعبه جادويي ديگري يا جاذبه سحرآميزتري به نام رايانه اضافه بر اين وضعيت شده و مشكلات را دوچندان كرده است.
توصيه ما به شما
آنچه مي‌توانيم به پدر مادرها توصيه كنيم، اين است كه اگر چنانچه قرار است از بازي‌هاي كامپيوتري استفاده كنيد، بهتر است بازي‌هاي تصويري خلاق كه كودكان بايد به وسيله آنها معماهايي را حل كنند، بيش از بازي‌هاي ديگر مورد توجه قرار دهيد.
فراموش نكنيد كه بازي دسته‌جمعي كودكان با ابزارهاي تصويري كمتر مساله‌ساز است. اين اسباب بازي‌ها زماني مخرب خواهد بود كه كودك به تنهايي براي ساعات طولاني غرق بازي شود.از آن مهم‌تر آن كه والدين بايد وقت بيشتري را به كودك و نوجوان خويش اختصاص بدهند. هر چه زمان بيشتر و ارتباط صحيح‌تري ميان والدين و فرزندان برقرار باشد، زمينه چنين بازي‌هايي كمتر فراهم مي‌شود. بياييد با انصاف باشيد آيا در بسياري موارد مقصران اصلي خود شما نيستيد كه فرزندانتان را براي ساعت‌هاي طولاني در مقابل تلويزيون، رايانه، ويدئو، گيم يا فيلم‌هاي ويدئويي رها مي‌كنيد!؟يك راهكار مفيد و عملي آن است والدين همراه فرزندان خود به كوهستان، باشگاه‌ها و ميادين ورزشي بروند و به بازي‌هاي مورد علاقه آنها بپردازند تا انرژي عصبي و رواني آنان تخليه و توجهشان از بازي‌هاي رايانه‌اي منحرف شود. براي كاهش اثرات منفي جسمي بازي‌هاي رايانه‌اي نيز توصيه مي‌شود به فرزندتان اجازه ندهيد در فاصله نزديكي از صفحه رايانه بنشيند. از رايانه‌هايي با صفحه كوچك استفاده كنيد. نور صفحه تلويزيون را كم كنيد. بعلاوه بچه‌ها بايد به طور مرتب بين دو نوبت بازي استراحت كنند. چشم‌ها بايد مسلط به صفحه رايانه باشد و روشنايي اتاق بايد به نحوي تنظيم شود كه زنندگي نور به حداقل‌برسد.