غرش لوکس‌ها در پایتخت

الهام دانیالی: صدای ساییده‌شدن لاستیک‌ها و آسفالت، صدای ناهنجار موتور، بوی لنت ترمز و دود فراوانی که از ماشین بلند می‌شود، حسابی توجه همه را جلب می‌کند. از عصر تا هر وقت از شب که حال داشته باشد، با دوستانش طول خیابان را بالا و پایین می‌رود و هربار سر هر دوربرگردان هم یک دریفت جانانه می‌زند و رد لاستیک‌های ‌گرانقیمتش را کف خیابان جا می‌گذارد. از هر ماشین و سرنشینی که خوشش بیاید به اصطلاحِ خودشان «کروز» می‌کند و پنجره به پنجره و موازی همان ماشین، با سرنشینانش خوش‌و‌بش می‌کند، با بعضی‌ها هم دوست می‌شود. به چهره، ظاهر و سر وضعش نمی‌آید بیشتر از 20سال داشته باشد، اما دست‌فرمان خوبی دارد. شاید هر‌کس دیگر هم جای او پشت فرمان جنسیس کوپه می‌نشست، می‌توانست همین اندازه حرفه‌ای و هیجان‌انگیز رانندگی کند. پاتوقش ایران زمین است، بعضی پنجشنبه‌ها هم سری به اندرزگو می‌زند. همه با آن رنگ قرمز لاکی ماشینش می‌شناسندش. گاهی هم شرط‌بندی می‌کند و سمت پارک وی با چند نفر دیگر مثل خودش مسابقه می‌دهد. تمام این داستان هر روز، بارها، با آدم‌ها و ماشین‌های مختلف تکرار می‌شود. همیشه هم می‌شود چند تا از آخرین مدل‌های ماشین‌های روز را، چه پلاک شده و چه گذر موقت، در این«دور دور» کردن‌ها دید. اندرزگو، نیاوران، فرشته، پارک وی، سعادت آباد و ایران زمین، چند سالی می‌شود پاتوق لوکس‌سواران و آنها که ‌گرانقیمت‌ترین ماشین‌ها را می‌رانند شده، همین‌طور آنها که برای دیدن جدیدترین ماشین‌های وارداتی، با پراید، پژو، سمند و… آن طرف‌ها می‌چرخند و دغدغه‌شان این است که این ماشین‌های لوکس چطور وارد می‌شوند، کدام‌ها اولین‌بار است در ایران دیده می‌شوند و از کدام‌ها یکی بیشتر نیست و راننده‌های این ماشین‌های آخرین مدل چه کسانی هستند.

درباره وضعیت ثبت سفارش خودرو در سالی که گذشت، بهزاد رسایی که مدت‌هاست در قسمت ترخیص خودرو از گمرک، در یک شرکت بازرگانی واردات و صادرات فعال است، می‌گوید: «زمانی که دولت اعلام می‌کند می‌توان ثبت سفارش کرد، وارد‌کننده حقیقی یا حقوقی که دارای کارت بازرگانی است، بعد از ثبت‌نام و پر‌کردن فرم‌های مربوط و تهیه مجوزهای لازم، تا زمانی که ثبت سفارش باز است، بسته به حجم وارداتی که انجام می‌دهد و به هر تعداد که بخواهد خودرو وارد کند، ثبت سفارش می‌کند.» به گفته او وقتی وارد‌کننده بخواهد مثلا صد دستگاه تویوتا‌لندکروز وارد کند، برای این تعداد نرخ مشخصی که تعیین شده را می‌پردازد و اداره ثبت سفارش، مجوز واردات آن تعداد خودرو را صادر می‌کند. او می‌گوید زمانی که ثبت سفارش بسته است، از ثبت سفارش‌های قدیمی استفاده می‌کنند، چون این ثبت سفارش‌ها مدت اعتبار سالانه دارد. مثلا اگر برای سال 91 مجوز واردات صد دستگاه خودرو صادر شود، فقط تا پایان همان‌سال می‌توان این تعداد خودرو را وارد کرد و اگر مدت اعتبار بگذرد، مجوز باطل می‌شود. بهزاد رسایی می‌گوید: «معمولا ثبت سفارش، بر مبنای تقاضایی که در بازار است و با توجه به اینکه کدام برند و کدام مدل از خودروهای خارجی فروش بیشتری داشته‌اند انجام می‌شود. عده‌ای هستند که می‌خواهند ماشین خاص و لوکس بخرند که ثبت سفارش کمتر روی آنها انجام می‌شود. این ماشین‌ها چون گران‌تر هستند، برای ثبت سفارش‌شان هم باید هزینه بیشتری پرداخت شود.» او می‌گوید: معمولا شرکت‌ها برای ثبت سفارش چنین ماشین‌هایی سرمایه‌گذاری نمی‌کنند، چون اگر مشتری نباشد، سوخت آن ثبت سفارش به ضرر وارد‌کننده است. به گفته او ماشین‌هایی که بیشتر متقاضی دارند معمولا ماشین‌های کره‌ای و ژاپنی هستند که در ایران هم نمایندگی دارند و برای واردات آزاد هم متقاضی زیاد دارند چون یک تفاوت قیمتی بین ماشین وارداتی و شرکتی وجود دارد. بهزاد توضیح می‌دهد کسانی که می‌خواهند ماشین وارداتی خاص و لوکس بخرند، معمولا کسانی هستند که سرمایه‌گذاری اولیه را هم خودشان می‌کنند. از آنجا چارچوب کار گمرک خودرو معین است و واردات هر مدل خودرویی یک چارچوب مشخص هزینه‌ای برای ترخیص از گمرک دارد و آن را می‌شود خیلی مشخص و معین به مشتری اعلام کرد. او می‌گوید بیشتر خودروهای وارداتی، از امارات خریداری و وارد کشور می‌شوند اما طرفداران خودروهای لوکس، به‌خصوص آن خودروهایی که بالاتر از 300،200‌میلیون‌تومان قیمت دارند، معمولا ترجیح می‌دهند خودشان بروند در کشور اصلی خودرو را ببینند و انتخاب کنند. گاهی هم مستقیم از خود کمپانی خرید می‌کنند. این‌دست سفارش‌ها بعد از خریداری شدن در کشور اول و انتقال به امارات، به ایران منتقل می‌شوند.

محمد شروقی یکی دیگر از کسانی است که دو سال است وارد عرصه سرمایه‌گذاری و واردات خودرو شده. محمد هنوز 30سالش نشده و این کار را با سرمایه‌ای که پدرش در اختیارش قرار داده شروع کرده است. او می‌گوید با وضعیت فعلی نوسانات شدید قیمت ارز، خیلی جرات می‌خواهد کسی بیاید درگیر واردات شود. همین چند وقت برای بعضی سرمایه‌گذاران ورق طوری برگشته که حاضر شده‌اند خسارت و ضرر و زیانی که در قرارداد قید شده را پرداخت کنند، اما کالایی که برای وارداتش سرمایه‌گذاری کرده‌اند را تحویل نگیرند. او خودش یک بی‌‌ام‌و ایکس6، 550میلیون‌تومانی دارد و می‌گوید: موضوع اصلی این است که ماشینی که وارد می‌شود، داخل کشور شرایط پلاک شدن را داشته باشد یا نه. هر کسی می‌تواند هر ماشینی که خواست وارد کند، اما اگر شرایط پلاک شدن را نداشته باشد، باید آن را در خانه نگه‌دارد و نمی‌تواند بیرون از آن استفاده کند. الان بین ماشین‌های هشت سیلندر فقط موهاوی‌کیا پلاک شده و به جز این مدل، هشت‌سیلندرها معمولا پلاک نمی‌شوند. اواخر آذرماه هم وزارت صنعت، معدن و تجارت، اعلام کرد: ماشین‌های بالای 2500 سی‌سی دیگر پلاک نمی‌شوند. شروقی می‌گوید: «شاید بتوان همین محدودیت‌ها را هم از جمله عواملی دانست که باعث بالا رفتن ناگهانی قیمت خودروهای خارجی شده است. چون موتور اکثر ماشین‌های خارجی بالای 2500 سی‌سی هستند. الان ماشین‌های شرکت هیوندا که در ایران هم زیادند، مثل آزرا که حجم موتورش 3300 سی‌سی است یا جنسیس که 3800 سی‌سی است. برای همین خودروهایی که قبل از اعلام این ممنوعیت ثبت سفارش شده بودند، در بازار با قیمت‌هایی بسیار بالا خرید و فروش می‌شوند. به نظر او اصلی‌ترین دلیل افزایش این محدودیت‌ها، جلوگیری از خروج بیش‌از‌حد ارز از کشور است. چون وقتی کسی پول زیاد داشته باشد، طبیعتا می‌خواهد لوکس هم زندگی‌کند.

طبق آمار رسمی گمرک، تمام خودروهای خارجی تا قبل از آبان سال 91 با قیمت ارز مرجع (12260 ریال) وارد کشور شده‌اند و پس از آن، در ماه آذر، با اینکه تعداد خودروهای وارد شده با ارز مرجع بیشتر است، اما تعداد زیادی از خودروها با ارز مبادله‌ای (حدود 24516 ریال) وارد شده‌اند که این جریان از ابتدای دی‌ماه به بعد وضعیت معکوس پیدا کرد و تعداد خودروهای وارد شده با ارز مبادله‌ای افزایش یافت. همچنین از اواسط دی‌ماه به بعد تقریبا خودرویی با ارز مرجع وارد نشده است. براساس این آمار، سال گذشته خودرویی که با کمترین نرخ ارز وارد شده، بعد از 200 دستگاه خودروسواری بنز پلیسی با نرخ ارز 8716 ریال در دی‌ماه، تعداد 10دستگاه سواری مرسدس-بنز S500L بوده که واردات آن در تیر ماه با نرخ ارز 10307 ریال انجام شده. همچنین خودروسواری کیا. اپتیما، در دی‌ماه 91 با بالاترین نرخ ارز یعنی 24596 ریال به کشور وارد شده است.

براساس جدول طبقه‌بندی قیمتِ گران‌ترین خودروهای لوکس بازار، که سال 91 برای اولین‌بار وارد ایران شده‌اند، بالاترین جایگاه قیمت در دی‌ماه مربوط به خودرو مازراتی کواتروپرته GTS بود و در بهمن‌ماه، همین رتبه به پورشه پانامرا فور اس تعلق یافت. از میان تمام برندهای خودروسازی در دنیا، فقط پنج نام آشنا در فهرست لوکس‌ترین‌ها به چشم می‌خورد. مثلا مدل‌های مختلف شرکت مازراتی که در سال 91 برای اولین‌بار در ایران پلاک شده‌اند، سه رتبه دوم، چهارم و ششم جدول را به خود اختصاص داده‌اند و بعد از آن برندهای پورشه و مرسدس-بنز هرکدام با دو جایگاه و بی‌ام‌و و لکسوس با یک‌بار تکرار در جدول، هر کدام جایگاهی میان 10مدل از گران‌ترین خودروهای لوکس وارداتی را از آن خود کرده‌اند. در این میان بیشترین رقابت بین دو برند پورشه و مازراتی، در ماه‌های آذر، دی و بهمن، میان چهار رتبه اول‌گران‌ترین‌ها بسیار جلب‌توجه می‌کند. موضوع قابل‌توجه دیگر در این جدول، کاهش قیمت بعضی مدل‌ها در دی‌ماه نسبت به ماه قبل یعنی آذر است که بعد از آن در ماه بهمن، مجددا افزایش چشمگیری حتی نسبت به قیمت‌های آذر داشته‌اند.

منبع: شرق