دود آخر

عاقبت قلیان کشیدن در قهوه‌خانه‌ها به صورت رسمی ممنوع شد. رای آخر در این‌باره را روز گذشته دیوان عدالت اداری صادر کرد. این رای در پی شکایت دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران به دیوان عدالت اداری صادر شده است. شکایت هم بر علیه مصوبه وزرای عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک مبنی بر خروج قهوه‌خانه‌ها از زمره اماکن عمومی بود، که بر اساس نظر دیوان عدالت اداری رسما ابطال شد.

با این رای از روز گذشته قهوه‌خانه‌ها بر اساس قانون در زمره مکان‌های عمومی شمرده می‌شوند و قلیان کشیدن در آنها ممنوع است. بر این اساس اگرچه قلیان دیگر جایی در قهوه‌خانه‌ها نخواهد داشت اما 15 سال از روزی که «آیین‌نامه ممنوعیت استعمال و عرضه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی» مصوب شد می‌گذرد.

در ماده یک این آیین‌نامه آمده است «به منظور حفظ حقوق افراد جامعه و تامین سلامت آنها در برابر زیان‌ها و بیماری‌های ناشی از استعمال دخانیات‌، استعمال هر نوع سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن مسقف به هر نحو ممنوع ‌است‌.» در تبصره شماره یک این آیین‌نامه هم مصداق‌های اماکن عمومی این‌گونه ذکر شده است: «اماکن عمومی مسقف به محل‌هایی اطلاق می‌شود که محل استفاده و مراجعه عمومی‌ مردم می‌باشد. از قبیل اماکن متبرکه و مقدسه‌، مساجد، مصلی‌ها، کارخانجات‌، بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مطب‌ها، سالن‌های نمایش‌، سینماها، سالن میهمانخانه‌ها (هتل‌ها) و میهمانسرا‌ها و میهمانپذیر‌ها، خوراک‌سراها (رستوران‌ها)، گنجینه‌ها (موزه‌‌ها)، پایانه‌ها (ترمینال‌ها)، فروشگاه‌های‌ بزرگ‌، اماکن فرهنگی و فرهنگسراها، کتابخانه‌های عمومی‌، ورزشگاه‌ها، مدارس‌، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و پژوهشی‌، وسایل نقلیه عمومی‌، موسسات و سازمان‌های دولتی و عمومی‌، نهادهای‌ انقلاب اسلامی‌، بانک‌ها، شرکت‌های دولتی و شهرداری‌ها.»
همان‌طور که دیده می‌شود در این تبصره اسمی از قهوه‌خانه‌ها نیامده و همین‌امر هم باعث شد درست یک‌سال پیش در چنین روزهایی وزرای عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک در پی اعتراض شدید قهوه‌خانه‌داران و بنا بر پیشنهاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به استناد ماده (18) قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، آیین‌نامه اجرایی قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات را اصلاح کنند، تصویب خروج نام قهوه‌خانه از شمول این قانون در تاریخ 17/8/1390 به تایید رییس‌جمهوری هم رسید. این‌گونه شد که قهوه‌خانه‌ها از این قانون خارج شد تا چند صباحی دیگر قل‌قل قلیان در این محل‌ها شنیده شود.

خوشحالی قهوه‌خانه‌دارها و عشاق قلیان اما دیری نپایید چرا که از همان تاریخ سروکله شاکی سمجی پیدا شد به نام «جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران» که در اعتراض به این رای شکایت به دیوان عدالت اداری برد. دیوان هم روز گذشته آن اصلاحیه را باطل کرد و این یعنی ممنوعیت مصرف قلیان در این اماکن باردیگر قانونی شده است.

در شکایتنامه‌ای که دبیرکل این جمعیت نوشته و به دیوان عدالت اداری برده، آمده بود: «خبر آزادی مصرف دخانیات در قهوه‌خانه‌ها از سوی دولت موجب تاسف کلیه دلسوزان سلامت کشور شده است. این اقدام مغایر با ماده 18 و 13 قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، مصوب مجلس شورای اسلامی و ماده 7 آیین‌نامه اجرایی آن و ماده 8 معاهده جهانی کنترل دخانیات است. همچنین این در حالی است که در شهریورماه سال‌جاری، رای شماره311 هیات عمومی دیوان عدالت اداری، ارایه قلیان با هر نوع تنباکو در قهوه‌خانه‌ها را ممنوع کرده بود.

متاسفانه وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک این تصمیم خود را در راستای پیشنهاد وزارت‌بهداشت مطرح کردند که این وزارتخانه در اطلاعیه مورخ 28/8/1390 از آن ابراز بی‌اطلاعی و آن را مخالف‌نظر خود اعلام کرد.»
در نهایت هیات عمومی دیوان عدالت اداری با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آرا به این شرح به صدور رای مبادرت کرد: «نظر به اینکه در بند 14 از ماده 55 قانون شهرداری اصلاحی مورخ 27/11/1345، قهوه‌خانه‌ها از مصادیق اماکن عمومی قلمداد شده‌اند، مصوبه شماره 165394/ ت 45944 ک – 21/8/1390 وزیران عضو کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک مبنی بر خروج قهوه‌خانه‌ها از زمره اماکن عمومی، مخالف قانون مذکور است و به استناد بند 1 ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری حکم به ابطال آن صادر و اعلام می‌شود.» این رای به امضای محمدجعفر منتظری رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز رسیده است و این یعنی باردیگر قلیان از مجاری قانونی ممنوع شد. با این تفاوت که بر اساس قانون، آرای صادره از سوی هیات عمومی دیوان عدالت قطعی و لازم‌الاجراست.

منبع: شرق